♦ Niewielki górski krzew. |
♦ Kora na młodych gałęziach błyszcząco czerwonobrunatna, potem jasnoszara, zawsze gładka. |
♦ Pąki siedzące bez trzoneczków, szpiczastojajowate, ciemnoczerwone, lepkie, pędy obłe. |
♦ Liście eliptyczne, zaostrzone, ostro podwójnie piłkowane, opadają bez przebarwienia. |
♦ Kotki męskie zwisające, żółte, potem czerwonobrązowe, żeńskie szyszeczki maleńkie, jajowate, ciemnoczerwone. Kwitnienie po rozwinięciu się liści. |
♦ Owocostany w postaci małych, jajowatych, zdrewniałych szyszeczek, umieszczone na trzoneczkach, utrzymujące się na krzewie przez cały rok. |
♦ Drewno i przecięta kora na powietrzu zabarwiają się na jaskrawopomarańczowy kolor. |
♦ Krzew bardzo higrolubny, występujący najczęściej w pobliżu rzek i górskich potoków. |
♦ Dzięki tworzonym obficie odroślom korzeniowym i od pnia, olsza zielona jest dostosowana do przetrwania górskich lawin. |
█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.
Niewysoki, gęsto ugałęziony krzew liściasty porastający wilgotne górskie zbocza i brzegi górskich strumieni.
Jego najbardziej charakterystyczną cechą, podobnie zresztą jak wszystkich olszy, są zdrewniałe, szyszeczkowate owocostany.
Od pozostałych gatunków olszy występujących w Polsce - czarnej i szarej, olsza zielona różni się przede wszystkim niewielkim
krzewiastym pokrojem, obłymi pędami oraz ostrokończystymi pąkami umieszczonymi na pędach bez trzoneczków.
Olsza zielona jest w Polsce gatunkiem niezwykle rzadkim, na stanowiskach naturalnych występującym jedynie w Bieszczadach.
Systematyka |
Jeden z trzech rodzimych gatunków olszy w Polsce (obok olszy czarnej i szarej), zdecydowanie najrzadszy.
![]() |
Pokrój. Niewysoki, bardzo rozłożysty i gęsto ugałęziony krzew liściasty, sporadycznie małe drzewko o wysokości 3-10m.
Rozmiary.
Wysokość 2-3(4)m. Średnica pnia 0.05-0.10(0.15)m.
Szczegóły pokroju.
Pień cienki, zwykle łukowato wygięty na kształt kosy (drugi powód powstania nazwy potocznej kosa olcha), zawsze wielokrotny.
Korona bardzo rozłożysta, nieregularna, gęsto ugałęziona.
System korzeniowy płytki i rozległy, gęsty, tworzący dużą ilość odrośli korzeniowych.
█
W bulwkowatych naroślach na korzeniach olszy żyją specjalne bakterie z rzędu promieniowców, prowadzące proces wiązania
atmosferycznego azotu. Proces ten znacznie poprawia jakość gleby.
![]() |
Kora początkowo błyszcząco brunatnoczerwona, z czasem staje się popielatoszara, zawsze pozostaje gładka (jest upstrzona jedynie kreskowatymi, poziomymi przetchlinkami w jaśniejszym kolorze). Młode pędy obłe (niekanciaste - różnica w stosunku do olsz czarnej i szarej), najpierw zielonawe, potem ciemnoczerwone, nakrapiane drobnymi, kropkowatymi przetchlinkami o białym kolorze, początkowo owłosione, później łysiejące. Pąki siedzące bez trzoneczków (najważniejsza różnica w stosunku do olsz czarnej i szarej!), stożkowate lub jajowate, szpiczasto zakończone (kolejna różnica), okryte 4-6 zielonawymi lub ciemnoczerwonymi, orzęsionymi łuskami, nagie i lepkie, boczne podobnej wielkości co wierzchołkowe, odstające od pędu.
![]() |
![]() |
Kora olszy zielonej zawsze pozostaje gładka. |
Młode pędy olszy zielonej są obłe, a szpiczaste, ciemnoczerwone pąki nie posiadają trzoneczków. |
Więcej... |
Liście / Kwiaty / Owoce i nasiona
Liście blaszkowate, pojedyncze. Blaszka eliptyczna lub jajowata, z lekko zaostrzonym wierzchołkiem, nieduża - długości 3-6cm i szerokości 2-4.5cm, na brzegu podwójnie piłkowana, z góry błyszcząco ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza i matowa, obustronnie naga (najwyżej tylko w kątach nerwów pod spodem lekko owłosiona), w młodości klejąca. Unerwienie wyraźnie widoczne, z (5)6-9(10) parami nerwów bocznych. Ustawienie: skrętoległe na 1-2.5cm ogonkach. Okres występowania: IV-X/XI. Jesienią liście opadają bez przebarwienia. Kwiaty rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne. Kwiaty męskie zebrane w kotkowate kwiatostany. Kotki zwisające, walcowate, długości ok. 6cm (a więc krótsze niż u olszy czarnej i szarej), zawiązują się zielone już latem poprzedniego roku, kwitnąc na wiosnę przybierają kolor żółtawy do jaskrawożółtego. Kwiaty żeńskie zebrane po 5-8 sztuk w małe, czerwonawozielone szyszeczki osadzone na trzoneczkach. Rozwijają się z pąków mieszanych dopiero na wiosnę (nie poprzeniego roku, jak u olszy czarnej i szarej!), w trakcie dojrzewania zielenieją. Okres kwitnienia: IV-V (po rozwinięciu się liści, a więc odwrotnie niż u olszy czarnej i szarej, także później od nich!).
Owoce drobne, płaskie, wąsko oskrzydlone orzeszki zebrane w bardzo charakterystyczne, szyszeczkowate, zdrewniałe owocostany.
Szyszeczki osadzone na trzoneczkach, jajowate, długości 1-1.5cm, najpierw brązowe, potem brązowoczarne.
Nasiona małe, długości 1-2mm, jasnobrązowe, otoczone jednym wąskim skrzydełkiem.
Okres dojrzewania owoców:
IX-X. Zdrewniałe szyszeczki po uwolnieniu nasion utrzymują się na krzewie przez cały rok (kilka lat).
|
![]() |
Ze względu na krzewiastą postać bez znaczenia użytkowego.
![]() |