Buk zwyczajny Fagus sylvatica |
Buk wschodni Fagus orientalis |
... |
♦ Buki tworzą tzw. lasy klimaksowe, czyli czyste drzewostany będące końcową formą ewolucji (więcej - patrz opis). |
muchomor sromotnikowy |
█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.
Rodzaj obejmujący wyłącznie drzewa liściaste (brak tu krzewów), w większości duże i okazałe.
Stanowią one bardzo istotny składnik lasów strefy umiarkowanej półkuli północnej.
Buki są blisko spokrewnione z dębami i, podobnie jak one, traktowane jako jedne z najszlachetniejszych drzew.
Wynika to z dużych rozmiarów i monumentalnego pokroju buków, wysokiej jakości ich drewna oraz przypisywanej im długowieczności
(w rzeczywistości buki żyją nieco krócej niż to się powszechnie uważa).
█
Buki mają pewną przewagę nad innymi gatunkami drzew w naszej strefie klimatycznej. Polega ona na tym, że drzewa te tworzą tzw.
lasy klimaksowe, czyli czyste drzewostany będące końcową formą ewolucji. Istnieją teorie przewidujące, że bez ingerencji
człowieka, po pewnym czasie wszystkie lasy w strefie umiarkowanej stałyby się buczynami. Około 5000 lat temu skończyła się era
ciepłolubnych lasów dębowych i nastała chłodniejsza i wilgotniejsza era bukowa, która trwa do dziś.
Systematyka |
Rodzaj buk obejmuje około 10 gatunków, z których w Polsce w postaci naturalnej występuje tylko jeden - buk zwyczajny (F. sylvatica). Na południowym wschodzie Europy rośnie buk wschodni (F. orientalis) posiadający bardziej wydłużone liście. Ojczyzną buka wielkolistnego (F. grandifolia) jest natomiast Ameryka Północna.
Gatunki szczegółowo opisane w serwisie |
Buk zwyczajny |
Ze względu na duże rozmiary i potężną sylwetkę a także bardzo cenne drewno buk cieszy się szacunkiem niewiele mniejszym
niż blisko z nim spokrewniony dąb. Najbardziej charakterystyczną cechą, pozwalającą bez trudu rozpoznać to drzewo o każdej
porze roku, jest jego jasnopopielata, cienka i zawsze gładka kora. A jeśli już mowa o kolorystyce w poszczególnych porach roku,
to tu buk nie ma sobie równych jesienią, kiedy to przybiera całą gamę niezwykle intensywnych barw - od żółtej, poprzez jaskrawopomarańczową
aż w końcu do głębokiego, nasyconego brązu. Widok tak ubarwionych karpackich buczyn robi naprawdę wielkie wrażenie.
Buki rosnące w karpackich lasach mogą osiągać nawet 50m wysokości i tym samym należą do najwyższych drzew liściastych w Europie! Przykładem jest tu opisane niżej, 48.6m drzewo rosnące w lesie niedaleko Tarnowa, będące najwyższym znanym autorowi drzewem liściastym w Polsce. Ustępuje ono jednak ponad 2m europejskiemu rekordziście gatunku, zlokalizowanemu na terenie Francji i, nieco mniej, kilku osobnikom z Niemiec.
Buk pospolity jest jednym z najważniejszych leśnych drzew liściastych w Europie. Także w Polsce, gdzie jego udział w leśnych drzewostanach wynosi ok. 5%,
jest często spotykany, przy czym charakterystyczne dla tego "dwuzasięgowego" u nas gatunku jest to, że w dużej części kraju
(zwł. środkowej i północno-wschodniej) naturalnie w ogóle nie występuje.
|
Zasięg. Buki, podobnie zresztą jak blisko z nimi spokrewnione dęby, występują głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Biotop. Lasy liściaste i mieszane. Tworzą także czyste drzewostany - tzw. buczyny. Preferencje. Drzewa o stosunkowo dużych wymaganiach siedliskowych. Preferują umiarkowany i wilgotny klimat o łagodnych zimach. Długość życia i tempo wzrostu. Jedne z bardziej długowiecznych drzew liściastych w Europie, wolno rosnące.
Niezwykle ważne drzewa leśne. Używane m.in. do zalesiania terenów oraz dostarczające cennego drewna. Liczne odmiany ozdobne są sadzone w celach dekoracyjnych.