ATLAS DRZEW POLSKI - publikacja na podstawie niniejszej strony
ATLAS DRZEW POLSKI - wydanie 2
Ostatnia
modyfikacja:
2019-01-04
Systematyka:
ROŚLINY / NACZYNIOWE / NASIENNE / OKRYTONASIENNE / (ROSOPSIDA) / OLIWKOWCE /
OLIWKOWATE / Oliwka - Jesion - Lilak - Forsycja - Jaśmin - Ligustr - ...
Licznik odwiedzin:
Zawiera relatywnie dużą ilość gatunków trujących
Zawiera relatywnie dużą ilość gatunków (bardzo) światłolubnych
RODZAJ
Ligustr
(Ligustrum)
ang. Privet
Zawiera:
ok. 50 gatunków
w tym rodzimych w Polsce:
1
Cechy charakterystyczne:
♦ Krzewy używane powszechnie
do budowy miejskich żywopłotów
(główne gatunki).
Niewielkie, wąskoeliptyczne, całobrzegie liście, przeważnie częściowo zimujące na krzewie
(semi-zimozielone).
♦ Kwiaty zebrane w stożkowate wiechy, podobne do występujących u lilaków.
Kuliste, błyszczące jagody zebrane w stożkowate grona.
 

█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

Rodzaj różnej wielkości krzewów liściastych (rzadziej niewielkich drzew), rozpowszechnionych niemal na całym świecie. Występują tu zarówno rośliny zimozielone jak i zrzucające liście na zimę. Ciekawą cechą niektórych gatunków, w tym występującego naturalnie w Polsce ligustru pospolitego, jest tzw. semi-zimozieloność. Polega ona na tym, że roślina traci na zimę tylko część liści, podczas gdy pozostałe utrzymują się przez całą zimę i opadają dopiero na wiosnę, wraz z pojawianiem się nowych. Duży walor dekoracyjny posiadają owoce ligustrów. Mają one postać małych, błyszczących, jagodopodobnych pestkowców. Dla ludzi są trujące, dla ptaków natomiast stanowią przysmak. Ligustry są znane z tego, że wyjątkowo dobrze znoszą przycinanie. Stanowią one jeden z podstawowych materiałów używanych do budowy żywopłotów.

  Systematyka 

Rodzaj ligustr obejmuje około 50 gatunków, z których w Europie (w tym w Polsce) naturalnie występuje tylko jeden: ligustr pospolity (L. vulgare). Z uprawianych u nas gatunków można jeszcze wymienić pochodzącego ze wschodniej Azji ligustra tępolistnego (L. obtusifolium) oraz pochodzącego z Japonii ligustra jajolistnego (L. ovalifolium). Blisko spokrewniony z ligustrem pospolitym jest ligustr błyszczący (L. lucidum) - średniej wielkości drzewo pochodzące z Chin, sadzone w południowej części Europy jako parkowe i alejowe.

  Gatunki szczegółowo opisane w serwisie 

Ligustr pospolity Ten niewielki lub średniej wielkości, gęsto ugałęziony krzew liściasty widział chyba każdy, jest on bowiem zdecydowanie najpopularniejszą rośliną używaną do budowy miejskich żywopłotów. Pod względem pokroju oraz kształtu liści ligustr pospolity bardzo przypomina bukszpana wieczniezielonego. I choć niewielkie, całobrzegie liście ligustru nie są całkowicie zimotrwałe, to przy łagodnych zimach część z nich może utrzymywać się na krzewie aż do wiosny. Białe i miododajne kwiaty ligustru są zebrane na końcach pędów w stożkowate kwiatostany podobne do występujących u lilaka, jednak znacznie od nich mniejsze. Duży walor dekoracyjny stanowią owoce ligustru. Mają one postać zebranych w stożkowane grona małych, kulistych, błyszczącoczarnych jagód, które podobnie jak liście mogą utrzymywać się na roślinie przez całą zimę. Jagody są lekko trujące dla ludzi, dla ptaków natomiast stanowią cenne pożywienie.
Więcej informacji...

  Występowanie

Zasięg. Największe skupienie gatunków ligustru występuje we wschodniej Azji, a dokładniej w Chinach, Japonii, na Tajwanie oraz w Himalajach. Poza tym krzewy te występują w pozostałej części Azji, w północnej Afryce, w Australii oraz w Europie (tylko jeden gatunek).
Biotop. Ze względu na krzewiastą postać i światłolubność, w warunkach naturalnych ligustry można spotkać najczęściej na skrajach lasów, na naświetlonych zboczach, w zadrzewieniach śródpolnych itp.
Preferencje. Rośliny zwykle o średnich lub dużych wymaganiach glebowych, światłolubne, mrozoodporne.
Długość życia i tempo wzrostu. Zależne od gatunku, np. ligustr pospolity jest krzewem wolno rosnącym, podczas gdy ligustr japoński charakteryzuje się dość dużym tempem wzrostu.


  Zastosowanie

Rośliny ozdobne stosowane głównie do budowy żywopłotów. Niektóre gatunki są też ważnymi roślinami pszczelarskimi.


  Pokrój

Ligustry to przeważnie różnej wielkości krzewy liściaste. Bez przycinania ich korona jest zazwyczaj nieregularna i niezbyt zwarta; odpowiednio przycinana szybko się zagęszcza tworząc bardzo zwarte figury. Typowym przedstawicielem rodzaju jest najczęściej spotykany w Europie (także naturalnie), osiągający 5m wysokości ligustr pospolity. Sporadycznie wśród ligustrów występują także drzewa. Największy z nich - ligustr błyszczący (L. lucidum) wg różnych źródeł dorasta do 15-25m.

  Korzenie / Kora / Pędy i pąki

System korzeniowy stosunkowo płytki, ale rozbudowany i mocny, łatwo utwierdzający się w niemal każdego rodzaju podłożu, u wieku gatunków tworzący liczne odrośla korzeniowe. Kora oraz pędy i pąki zależne od gatunku.

  Liście

Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka wąskoeliptyczna do lancetowatej, zaostrzona (z wyj. l. tępolistnego), całobrzega, u większości gatunków błyszcząco ciemnozielona. Ustawienie: naprzeciwległe (rzadziej w okółkach po trzy), zwykle na krótkich ogonkach. Okres występowania: wśród ligustrów występują gatunki zimozielone (np. l. chiński - L. sinense), zrzucające liście na zimę (np. L. obtusifolium) oraz semi-zimozielone (np. l. pospolity - L. vulgare) czyli takie, które na zimę zrzucają tylko część liści, podczas gdy pozostałe utrzymują się na roślinie aż do wiosny.

Ligustr pospolity - liście Ligustr zimowe pospolity - liście Ligustr tępolistny - liście
Eliptyczne liście ligustru pospolitego są zaostrzone. Zimą część z nich
pozostaje na krzewie przebarwiając się na zielonkawopurpurowy kolor.
Liście ligustru tępolistnego są, jak sama
nazwa wskazuje, niezaostrzone.

  Kwiaty / Owoce i nasiona

Kwiaty obupłciowe, owadopylne, zebrane w szczytowe, wiechowate kwiatostany. Pojedyncze kwiaty drobne, posiadają 4 płatki korony zrośnięte u podstawy w rurkę, przyjemnie pachną. Okres kwitnienia: zależny od gatunku, generalnie jednak stosunkowo późny (przykładowo ligustr pospolity kwitnie na przełomie czerwca i lipca, ligustr błyszczący - dopiero od sierpnia do października). Owoce. Zebrane w wiechowate owocostany kuliste lub jajowate, najczęściej błyszczącoczarne lub granatowe (rzadziej purpurowe), jagodopodobne pestkowce. Zawierają w środku 1-4 pestek. Owoce wszystkich gatunków ligustru są trujące dla ludzi, stanowią natomiast cenne pożywienie dla wielu ptaków (także w okresie zimowym). Okres dojrzewania owoców: jesień. Owoce utrzymują się na krzewie długo, często nawet przez całą zimę.

Ligustr pospolity - kwiatostany Ligustr pospolity - owoce Ligustr tępolistny - owoce
Owadopylne kwiaty ligustrów są zebrane
w szczytowe, stożkowate kwiatostany
(na zdj. kwiaty ligustru pospolitego).
Owoce ligustru pospolitego () to małe, błyszczącoczarne pestkowce zebrane
w stożkowate grona. Podobne owoce tworzy ligustr tępolistny ().

  Drewno

Przeważnie bardzo ciężkie i twarde, trudno łupliwe, ze względu jednak na krzewiastą postać większości gatunków nie posiada większego znaczenia użytkowego.


  Inne informacje

UWAGA! Wszystkie części ligustrów (w tym owoce) są trujące dla ludzi.
█ W celu zagęszczenia korony zalecane jest częste i regularne przycinanie ligustrów.