Ostatnia
modyfikacja:
2013-06-30
modyfikacja:
2013-06-30
Topola bujna 'Robusta'
Licznik odwiedzin:
Topola bujna (inaczej niekłańska - P. xcanadensis 'Robusta' = P. deltoides var. angulata x P. nigra 'Plantierensis'). Ten otrzymany we Francji pod koniec XIX w. (dokładniej ok. 1895 r.) mieszaniec dotarł do Polski w latach 20. ubiegłego wieku. Drzewo było rozpowszechniane głównie przez szkółki w Niekłaniu, stąd druga polska nazwa - topola niekłańska. W odróżnieniu od 'Serotiny', 'Robusta' jest obecnie dość często sadzona i szybko wypiera zarówno rodzimą topolę czarną, jak i topolę późną. Proces ten nie trwa jednak tak długo jak w przypadku 'Serotiny', dlatego stare i duże drzewa topoli bujnej są w Polsce spotykane nieco rzadziej. Prosty pień 'Robusty' długo pozostaje widoczny do samego wierzchołka, a dosyć wąska przez większą część życia korona zawiera regularne i oddalone od siebie nibyokółki długich, skośnie odstających konarów. Stare drzewa mogą jednak posiadać bardzo szeroką koronę, z rozwidlającym się w górnej części pniem. Drzewo osiąga wysokość 30(40)m i należy do najszybciej rosnących mieszańców w swojej grupie, zwłaszcza w pierwszych 20 latach. Pozostałe cechy moforlogiczne. Kora szara, dosyć jasna, długo gładka, potem niezbyt głęboko bruzdowana. Młode długopędy tępo żebrowane, czerwonawe, początkowo delikatnie omszone (cechy widoczne zwłaszcza u młodych drzew), potem (brązowo)szare i błyszczące, nagie. Liście na krótkopędach rombowate lub trójkątne, zmiennej długości poniżej 10cm, z klinowatą i lekko zaokrągloną nasadą oraz długim, nagle zwężającym się wierzchołkiem, na długopędach większe - długości 10-12cm i szerokości 8-11cm (na silnych pędach odroślowych nawet do 20cm!), szerokotrójkątne, z lekko zaokrągloną przy ogonku nasadą, rzadziej proste lub minimalnie sercowate, krótkowierzchołkowe. Główne nerwy, podobnie jak ogonki liściowe często czerwono nabiegłe i nieznacznie omszone (szczególnie. w młodości). Blaszka u nasady posiada zwykle 2 gruczołki (czasem jednak nie występujące). Rozwijające się dość wcześnie, bo już w drugiej połowie kwietnia młode liście są intensywnie brązowoczerwone lub pomarańczowoczerwone i mają mocno wydłużone wierzchołki. Podobnie jak 'Serotina', 'Robusta' jest klonem męskim. Drzewa kwitną od początku kwietnia (czasem nawet III/IV) czerwonymi, grubymi kotkami długości 7-10cm. Opadające kotki są także czerwone. Siedlisko i zastosowanie. Topola bujna dobrze nadaje się do warunków miejskich ze względu na małe wymagania, bardzo szybki wzrost, stosunkowo wąską koronę (nie dotyczy starych drzew!) oraz męską płeć. Jej wadą jest to, że częściej niż inne topole zapada na choroby.
|
Topola bujna 'Robusta' to wysokie (ponad 30m) drzewo o regularnej sylwetce. Jej prosty pień jest zwykle widoczny do samego wierzchołka, zaś niezbyt szeroka korona jest zbudowana z regularnych nibyokółków mocno ukośnie wzniesionych konarów. |
|
|
|
|
|
|
Stare 'Robusty' mogą mieć cokolwiek nietypowy pokrój, tj. posiadać rozwidlony pień i nieregularną, bardzo szeroką koronę. Drzewa takie osiągają nieraz potężne rozmiary. Przykładowo osobnik przedstawiony na zdjęciach powyżej, rosnący w Krakowie, mierzy 32m wysokości, jego korona ma prawie 30m szerokości, pień natomiast posiada obwód przekraczający 4.6m. |
|
 |
|
█
Topola kanadyjska 'Robusta' w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie. Wysokość: 40.0m (PG, 2014, laser), obwód pnia: 3.58m (ER, 2019). Jest to najwyższe znane autorowi obecnie drzewo rosnące na terenie zurbanizowanym w Polsce. (Po lewej zdjęcie grupy topól kanadyjskich z 2011 r., z których obecnie pozostała już tylko jedna - rekordowa topola, pokazana na zdjęciach poniżej.) |
|
|
█ Topola Tekla - topola kanadyjska 'Robusta' w Chudowie w woj. śląskim. To potężne i niezwykle monumentalne drzewo rośnie przy utwardzonej drodze polnej, nieopodal ruin zamku w Chudowie. Jego wysokość wynosi: 31.5m, zaś obwód pnia jest równy 7.24m (Φ 2.30m) (PG+BM, 2013, laser). Jest to prawdopodobnie najgrubsza w Polsce topola kanadyjska o pojedynczym pniu (i druga w ogóle). Podany obwód 7.24m został zmierzony w najbardziej niekorzystnym miejscu, tj. na wysokości od 130cm od najwyższego punktu podłoża, którym jednak w tym przypadku jest sztuczny nasyp. Pomiar od punktu pośredniego dał wynik 7.62m, zaś przy samej ziemi - ponad 10m! W potężnym pniu znajduje się ogromna dziupla. Kiedy oglądałem "chudowską topolę" po raz pierwszy, a było to w marcu 2012 r., jej stan bardzo mnie zaniepokoił. Jednak rok później - w lipcu 2013 r. okazało się, że drzewo posiada gęsto ulistnioną koronę. Monstrualnej grubości konary topoli zostały bardzo mocno przycięte, tak samo zresztą jak ogromny pień, ucięty na wysokości ok. 10m, gdzie jego średnica wynosi "na oko" ponad metr! Mimo redukcji pnia na tak małej wysokości, dzięki "odbiciu" odrośli z przyciętych konarów, to ogromne drzewo i tak mierzy niemal 32m wysokości!
|
|
|
|
█ Topole kanadyjskie w Krakowie, w pobl. Muzeum Lotnictwa na Czyżynach. Wysokość: 32.5m i 32.3m, obwód pnia: 3.63m i 4.63m (Φ 1.45m), szerokość korony obu drzew: ok. 30m (wszystkie pomiary: PG, 2011, laser).
|
|
Pozostałe cechy morfologiczne.
|
↓ Szara i dość jasna kora topoli bujnej jest niezbyt głęboko bruzdowana. Dopiero w bardzo późnym wieku spękania stają się głębsze (po prawej). |
↓ 'Robusta' zakwita na początku kwietnia jaskrawoczerwonymi kotkami męskimi. |
|
|
|
|
|
|
|
→ Młode liście 'Robusty' posiadają zwykle intensywny, czerwonobrązowy kolor. Zarówno jednak odcień, jak i intensywność tego zabarwienia jest mocno uzależniona nie tylko od od konkretnego osobnika, ale także od pogody w danym roku. |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
 Charakterystyczną cechą 'Robusty' jest zaokrąglona przy ogonku nasada blaszki liściowej. |
Krótkopędowe liście topoli późnej (pierwszy wiersz) są trójkątne lub romboidalne. Posiadają one klinowatą, lekko zaokrągloną przy ogonku nasadę oraz długi, wyciągnięty, nagle zwężający się (jakgdyby nasadzany) wierzchołek. Liście długopędowe (drugi wiersz) są większe (na silnych pędach odroślowych mogą osiągać nawet 20cm długości!) i dużo szersze, szerokotrójkątne, z okrągławą lub prostą nasadą oraz krótszym wierzchołkiem. |
||