ATLAS DRZEW POLSKI - publikacja na podstawie niniejszej strony
ATLAS DRZEW POLSKI - wydanie 2
Ostatnia
modyfikacja:
2020-11-22
Licznik odwiedzin:
Roślina trująca
Roślina umiarkowanie światłolubna Roślina preferująca wilgotne gleby Roślina umiarkowanie mrozoodporna
GATUNEK
Kasztanowiec żółty
(Aesculus flava / octandra)
ang. Yellow Buckeye
Gatunek obcy
(USA)
Drzewo liściaste
zrzucające liście
na zimę
Pokrój typowy
H: 20(30)m
Φ: 1m
Tempo wzrostu:
średnie
Biotop:
lasy, obszarary zalewowe
Kwiaty:
1O-p., owadop.
V
Dekor.:
liście!!,
kwiaty!!, kasztany!!
Kasztanowiec żółty
Cechy charakterystyczne:
(różnice w stosunku
do kasztanowca zwyczajnego)
♦ Pąki suche, pędy stosunkowo cienkie.
♦ Listki nie tylko odwrotnie jajowate (część z nich eliptyczno-rombowata),
z liczniejszymi i gęściejszymi nerwami,
jesienią pięknie przebarwiające się
na żółto, potem rudobrązowo.
Żółtawe kwiatostany,
kwiaty wydłużone, rurkowate,
o stulonych płatkach
całkowicie zakrywających pręciki.
Owoce gruszkowate, bezkolcowe,
nasiona z mniejszym hilum.
 
Ciekawostki:
♦ W odróżnieniu od kasztanowca zwyczajnego, liście kasztanowca żółtego rzadko są atakowane przez szkodniki.
 

█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

Uwaga. Poniżej ograniczono się głównie do wskazania najistotniejszych różnic pomiędzy omawianym tu kasztanowcem żółtym, a podobnym do niego, jednak częściej występującym w Polsce kasztanowcem zwyczajnym, którego szczegółowy opis został zamieszczony oddzielnie.

W Polsce kasztanowiec żółty na tle innych kasztanowców jawi się jako prawdziwy "biały kruk" - drzewo to można spotkać w zasadzie tylko w ogrodach botanicznych (np. w Krakowie) oraz bardzo nielicznych parkach (np. na Górze Zamkowej w Cieszynie). Jednym z powodów tak małej popularności amerykańskiego krewnego naszego kasztanowca białego wydają się być jego nieco mniej atrakcyjne, żółtawe kwiatostany. Niedostatek ten rekompensuje kasztanowiec żółty swoimi pięknie przebarwiającymi się jesienią liśćmi, przybierającymi początkowo żółty, potem mocno nasycony żółtobrązowy, w końcu rdzawobrązowy kolor. Pozbawione kolców i przypominające małe gruszki owoce kasztanowca żółtego nie wyglądają tak efektownie jak u europejskiego krewniaka, jednak w środku skrywają nie mniej dekoracyjne, błyszczące "kasztany". Generalnie można żałować, że to ciekawe drzewo występuje u nas tak niezmiernie rzadko.

  Systematyka 

Jeden z najrzadziej spotykanych w Polsce gatunków kasztanowca, występujący dużo rzadziej nawet od kasztanowca czerwonego.

Występowanie i zastosowanie. Pochodzący ze wschodnich stanów USA kasztanowiec żółty (ang. Yellow buckeye) na swoich naturalnych stanowiskach występuje wspólnie kasztanowcem gładkim (A. glabra, ang. Ohio buckeye). Rośnie często w okresowo zalewanych lasach, na lekko kwaśnych lub neutralnych glebach. Lubi miejsca nasłonecznienione lub lekko zacienione, wilgotne i mokre, bardzo natomiast unika suchych stanowisk. Młode drzewa są wrażliwe na mrozy, z czasem jednak ich mrozoodporność wzrasta. Gatunek mniej podatny na choroby niż popularne kasztanowce.

Cechy morfologiczne. Kasztanowiec żółty jest średniej wielkosci drzewem liściastym, osiągającym w ojczyźnie 25-30m wysokości, w Polsce - do ok. 20m. Jego żółtobrązowa kora jest płytko, łuskowato spękana, choć trzeba pamiętać, że większość uprawianych u nas drzew jest szczepiona na o wiele silniej rosnącym kasztanowcu białym, dlatego cechy kory na pniu jak i samego pnia mogą często bardziej odpowiadać kasztanowcowi białemu niż żółtemu (np. nienaturalnie gruby pień). W odróżnieniu od europejskiego krewniaka, pędy kasztanowca żółtego są stosunkowo cienkie, a jego bladobązowe pąki - całkowicie suche. Ustawione naprzeciwlegle, dłoniasto złożone liście składają się z 5(-7) odwrotnie jajowatych lub eliptyczno-rombowatych listków długości do 25cm, posiadających dużą ilość (ponad 20) par nerwów. W odróżnieniu od dwóch poprzednio omawianych gatunków, liście kasztanowca żółtego jesienią bardzo efektownie się przebarwiają, przyjmując intensywnie żółty, potem żółtordzawobrązowy kolor. Opadają wcześnie, zazwyczaj na przełomie IX/X. Stojące, stożkowate kwiatostany (wiechy) kasztanowca żółtego wyglądają mniej atrakcyjnie niż u kasztanowców białego i czerwonego. Nieco mniejsze (10-15cm długości), są złożone z 2-3cm żółtawych kwiatów o rurkowatym kształcie, posiadających stulone płatki korony dłuższe niż pręciki i całkowicie je zakrywające. W południowej Polsce (Kraków, Cieszyn) kasztanowce żółte zakwitają w pierwszej połowie maja, zwykle około tygodnia wcześniej niż kasztanowce białe. Kwitną też wyraźnie krócej, dlatego dużo wcześniej przekwitają. Owoce to gruszkowate lub kulistawe torebki o średnicy 5-7cm, początkowo zielone, potem brązowawe. W odróżnieniu od torebek tworzonych przez kasztanowca zwyczajnego, są one bezkolcowe. Zawierają wewnątrz (1)2-3(4) błyszczącobrązowych nasion o średnicy 2.5-3.5cm, łudząco podobnych do "kasztanów" tworzonych przez kasztanowca zwyczajnego, jednak nieco mniejszych. W bezpośrednim spożyciu nasiona są trujące dla ludzi, nie szkodzą natomiast wiewiórkom, które chetnie je zjadają. Owoce dojrzewają wcześnie i szybko opadają - ma to miejsce na początku października; mniej więcej wtedy, kiedy następuje proces przebarwiania się i opadania liści.

Kasztanowiec żółty jest średniej wielkości liściastym,
osiągającym w Polsce ok. 20m wysokości.
Jego żółtobrązowa kora jest płytko, łuskowato spękana.



Kasztanowiec żółty - pokrój i kora
Kasztanowiec żółty - kora Dłoniaste liście kasztanowca żółtego są złożone
z 5 zaostrzonych listków, najszerszych w okolicach środka
(eliptycznych) lub nieco poza nim (odwrotnie jajowatych).



Kasztanowiec żółty - liście
Kasztanowiec żółty - pąki
W odróżnieniu od popularnych kasztanowców
białych i czerwonych, jasnobązowe (miejscami nieco
różowawe) pąki kasztanowca żółtego są suche.

Kasztanowiec żółty - kwiatostany Kasztanowiec żółty - kwiatostany Kasztanowiec żółty - liście
Kasztanowiec żółty - kwiatostany
Żółtawe kwiatostany kasztanowca żółtego wyglądają mniej atrakcyjnie niż u kasztanowców
białego i czerwonego. Składają się one z dość nietypowych, wydłużonych kwiatów, w których
stulone płatki korony tworzą rurkę i całkowicie zakrywają krótsze od nich pręciki.

W odróżnieniu od poprzednich gatunków, jesienią liście
kasztanowca żółtego przebarwiają się bardzo efektownie
na intensywnie (brązowo)żółty kolor.


Owoce kasztanowca żółtego mają postać gruszkowatych
lub kulistawych, bezkolcowych torebek z nasionami.
Zawierają one wewnątrz (1)2-3(4) błyszczącobrązowe nasiona,
bardzo podobne do zwykłych "kasztanów" (czasem nawet
jeszcze bardziej błyszczące!), jednak nieco mniejsze.
Na zdjęciu poniżej młody owoc na początku czerwca,
bliżej po prawej - dojrzewający owoc w połowie sierpnia.

Kasztanowiec żółty - owoce
Kasztanowiec żółty - owoce Kasztanowiec żółty - owoce