(różnice w stosunku do j. domowej): |
♦ Pędy cienkie, gałęzie często cierniste. |
♦ Działki kielicha filcowato owłosione tylko od wewnątrz. |
♦ Liście nieowłosione. |
♦ Jabłka niewielkie, kuliste, żółtozielone, z cierpkim miąższem. |
█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.
To niewielkie, dziko rosnące drzewo liściaste o krótkim pniu i gęsto ugałęzionej koronie jest jednym z protoplastów większości uprawianych w Europie sadowniczych odmian jabłoni. Różni się od nich przede wszystkim zielonkawymi, małymi i twardymi, cierpkimi w smaku jabłkami. Obecnie jabłoń dzika występuje rzadko i rośnie w dużym rozproszeniu; najczęściej można ją spotkać na obrzeżach lasów oraz w zadrzewieniach śródpolnych.
Systematyka |
Jedyny naturalnie występujący w Polsce gatunek jabłoni.
Jest podstawowym gatunkiem wyjściowym dla większości uprawianych w Europie odmian
jabłoni domowej.
█
Jabłoni dzikiej jako gatunku pierwotnie występującego nie należy mylić ze zdziczałymi formami jabłoni domowej.
![]() |
Zasięg.
Prawie cała Europa (z wyjątkiem północnej) oraz zachodnie rejony Azji.
Biotop.
Na stanowiskach naturalnych występuje bardzo rzadko, głównie na nizinach oraz w niższych partiach gór (do 900 m.n.p.m.).
Rośnie zawsze w dużym rozproszeniu, nigdzie nie tworzy drzewostanów. Występuje zwykle na obrzeżach lasów liściastych,
mieszanych i łęgowych, w zaroślach śródpolnych, na polach i miedzach, na nieużytkach, przy drogach itp.
Preferencje.
Posiada średnie wymagania glebowe. Preferuje gleby zasobne, żyzne, głębokie i wilgotne, najlepiej o zasadowym odczynie.
Jest drzewem światłolubnym, choć znoszącym lekkie zacienienie, odpornym na mróz i suszę, ale wrażliwym na wiosenne przymrozki.
Długość życia i tempo wzrostu.
Drzewo krótkowieczne, wolno rosnące. W sprzyjających warunkach może osiągać wiek 100-150 lat, jednak z powodu szkodników
rzadko przekracza 70 lat.
█
Jedna z najstarszych w Polsce jabłoni dzikich rośnie w Bytyniu w woj. wielkopolskim.
Drzewo to liczy około 150 lat, jego wysokość wynosi aż 21m a obwód pnia jest równy 1.82m (φ 0.58m)
(źródło: NAJSTARSZE DRZEWA W POLSCE C. Pacyniak 1992).
![]() |
Jabłoń dzika stanowi podkładkę do szczepienia przy uzyskiwaniu odmian szlachetnych jabłoni. Poza tym gatunek ten nie posiada większego znaczenia użytkowego. Jego owoce ze względu na niewielkie rozmiary i cierpki smak są rzadko wykorzystywane (czasami wytwarza się z nich dżem). Drewno jabłoni dzikiej bywa używane w stolarstwie i tokarstwie.
Pokrój
Niewielkie drzewo liściaste o krótkim pniu i szerokiej, gęsto ugałęzionej koronie. Czasami występuje też w formie krzewu. Rozmiary.
Wysokość 6-8(10)m. Średnica pnia 0.4-0.6(0.8)m.
Szczegóły pokroju. Pień krótki, często pochylony lub wykrzywiony, czasami też nieco skręcony, wytwarzający odrośla. Korona okrągława, nisko osadzona, szeroka, bardzo gęsto ugałęziona, często ciernista. Konary dość grube, powyginane. Gałęzie z grubymi, przeważnie ciernisto zakończonymi krótkopędami. → Stare jabłonie dzikie rosnące przy drogach wyglądają bardzo malowniczo. |
![]() |
System korzeniowy płytki, ale dobrze rozwinięty i stosunkowo rozległy, wytwarzający odrośla.
![]() |
Szara do szarobrunatnej, od wczesnego wieku łuskowato spękana.
![]() |
Młode pędy cienkie (różnica w stosunku do jabłoni domowej!), początkowo oliwkowozielone lub czerwonawobrązowe, potem szarobrązowe, nagie i błyszczące. Krótkopędy często wyposażone w ciernie (różnica w stosunku do jabłoni domowej!). Pąki mieszane, jajowate, na końcu lekko zaostrzone, długości 0.5-1cm, czerwonobrunatne z ciemnym obrzeżeniem łusek, pokryte białym filcem, boczne przylegające do pędu.
![]() |
Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka eliptyczna lub owalno-jajowata z krótko zaostrzonym wierzchołkiem, długości 4-8(10)cm, na brzegu drobno, pojedynczo lub podwójnie piłkowana, z wierzchu matowozielona i nieco pomarszczona, od spodu jaśniejsza, szarozielona, nieznaczne owłosiona tylko w kątach nerwów i tylko w młodości, później łysiejąca (różnica w stosunku do mocniej i bardziej trwale owłosionych liści jabłoni domowej!), posiadająca wyraźnie wytłoczoną nerwację złożoną z 4 par nerwów bocznych. Ustawienie: skrętoległe na 1.5-4cm ogonkach. Okres występowania: (IV/V)V-X. Liście rozwijają się stosunkowo późno, zwykle dopiero na przełomie kwietnia i maja (wraz z kwiatami). Jesienią przebarwiają się niezbyt efektownie, najpierw na kolor żółtawy, następnie na brązowo.
![]() |
Obupłciowe, owadopylne, tworzone w dużych ilościach, zebrane na krótkopędach po kilka sztuk we wzniesione baldachgrona. Pojedyncze kwiaty dość duże - o średnicy 2-3cm, osadzone na krótkich szypułkach, posiadają podwójny, 5-krotny, wolnopłatkowy okwiat. Płatki korony wewnątrz białe, z zewnątrz czerwonawe. Działki kielicha zielone, filcowato owłosione tylko wewnątrz (różnica w stosunku do j. domowej!). Pręciki ustawione w kilku 5-10 członowych okółkach, z żółtymi pylnikami. Słupek wielokrotny, dolny, owocolistki zrośnięte u podstawy (zalążnia dolna). Okres kwitnienia: V (równocześnie z rozwojem liści lub niedługo po nich). Jabłoń jest stosunkowo późno kwitnącym drzewem owocowym. Jej kwiaty rozwijają się na początku maja, a więc po zakwitnięciu większości śliw, czereśni i gruszy.
![]() |
Tzw. jabłka - w przybliżeniu kuliste twory zbudowane ze skórzastej, półprzezroczystej komory zawierającej nasiona
oraz otoczającego ją grubego i soczystego miąższu okrytego cienką skórką. Komora nasienna jest podzielona na 5 gwiaździsto ułożonych
części, z których każda zawiera 1-2 (rzadko 3) jasnobrązowe nasiona o kształtcie i rozmiarach przypominających kroplę wody.
Jabłka prawie kuliste, małe - o średnicy zaledwie 2-4cm, żółtozielone i czasem lekko zarumienione, osadzone na krótkich ogonkach.
Są jadalne, ale posiadają cierpki, kwaśny smak.
Okres dojrzewania owoców:
IX-X.
![]() |
Czerwonobrązowe, twardzielowe, bardzo twarde i ciężkie, posiada ładne słoje i przyjemny, słodkawy zapach. Czasami jest używane w stolarstwie i tokarstwie.
![]() |