█ Zapraszam na swoją nową stronę Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych (https://www.rpdp.hostingasp.pl), na której znajdą Państwo najbardziej aktualne dane dotyczące rekordowych drzew w Polsce. Strona ma charakter otwarty - każdy może się zarejestrować i po zalogowaniu dodawać do bazy "swoje" drzewa wraz z ich pomiarami oraz zdjęciami. Bez zalogowania program pracuje w trybie "tylko odczyt" - dodawanie wpisów (także ich modyfikacja i usuwanie) nie jest możliwe, jednak bez przeszkód można przeglądać zgromadzone w bazie dane.

Rodzaj niewielkich, zimozielonych krzewów liściastych o kulistym pokroju, rosnących na gałęziach drzew (nigdy na ziemi). W większości są to półpasożyty. W swoich małych, skórzastych liściach prowadzą one fotosyntezę, ale wodę i składniki mineralne pobierają za pomocą cienkich korzeni z tkanek żywiciela. Nie są zbyt szkodliwe dla swojego gospodarza.

  Systematyka 

Rodzaj jemioła obejmuje 70-100 gatunków, z których jeden - jemioła pospolita (V. album), zwana też jemiołą europejską, występuje naturalnie w Polsce. Z innych gatunków można wymienić pochodzącą z ciepłych stref Azji, Afryki i Australii, ale rosnącą naturalnie także w Hiszpanii i Portugalii, czerwono-owocową V. cruciatum. Ciekawym i rzadkim gatunkiem jest pochodząca z Afryki V. minimum - krzew posiadający bardzo zredukowane liście i pędy, którego organizm w przeważającej części jest ukryty wewnątrz tkanek żywiciela (są nim w tym przypadku dwa gatunki wilczomlecza).
█ W systemie APG II rodzina jemiołowatych nie istnieje, a rodzaj jemioła jest włączony do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae).

  Gatunki szczegółowo opisane w serwisie 

Jemioła pospolita Z pewnością wielu z nas zastanawiało się kiedyś nad tym, czym są widoczne z daleka (zwłaszcza w zimowym okresie) "zielone kule", rosnące na gałęziach niektórych drzew. Te gigantyczne, bo mierzące czasami nawet ponad metr średnicy "bombki choinkowe" to krzewy jemioły pospolitej. Jemioły są półpasożytami - dzięki swoim małym, grubym i skórzastym liściom prowadzą one fotosyntezę, ale wodę i składniki mineralne pobierają za pomocą cienkich korzeni z tkanek żywiciela. Nie są zbyt szkodliwe dla swojego gospodarza. W zależności od odmiany, żywicielami jemioły pospolitej mogą być drzewa liściaste, sosna (rzadziej świerk i modrzew) albo jodła. Najbardziej znana jest związana z drzewami liściastymi odmiana album, co wynika nie tylko ze stosunkowo dużej liczebności jej osobników, ale także z tego, że są one każdego roku przez kilka miesięcy wyraźnie widoczne w bezlistnych koronach drzew. Jemioła pospolita to najbardziej rozpowszechniony w Europie, dziko rosnący gatunek jemioły (stąd alternatywna nazwa - jemioła europejska). Występuje ona naturalnie także w Polsce.
Więcej informacji...

  Występowanie / Zastosowanie

Zasięg. Strefy od tropikalnej do umiarkowanej w Afryce, Azji, Europie i Australii. Najwięcej gatunków pochodzi z Afryki - 45 (w tym 30 rośnie na Madagaskarze), tylko kilka występuje naturalnie w Europie (w tym jeden w Polsce). Biotop. Głównie niziny i wyżyny, rzadziej niższe partie gór (maksymalnie do wysokości około 1300 m.n.p.m.). Niektóre gatunki jemioły są związane z tylko jednym żywicielem, inne (większość) mogą rosnąć na drzewach wielu różnych gatunków. Najczęstszymi żywicielami jemioł w Europie są topole, lipy, jabłonie, brzozy, jesiony, wierzby, sosny i jodły (dużo rzadziej są to dęby). Preferencje. Zależne od gatunku, związane głównie z wymaganiami odnośnie żywiciela. Długość życia i tempo wzrostu. Krzewy krótkowieczne, wolno rosnące. Zazwyczaj osiągają wiek kilkudziesięciu lat (jest on dodatkowo w oczywisty sposób ograniczony pozostałą długością życia gospodarza). Zastosowanie. Kuliste krzewy jemioły stanowią ozdobę drzew liściastych w okresie zimowym. Pędy i liście są stosowane w ziołolecznictwie.



Jemioła pospolita - pokrój
Jemioła pospolita półpasożytująca
na gałęzi jabłoni domowej.

  Cechy morfologiczne

Pokrój. W przybliżeniu kuliste kępy o średnicy 0.5-1.5m. Korzenie cienkie i delikatne, rozgałęzione pod korą żywiciela i przenikające do jego tkanek za pomocą niewielkich ssawek. Kora zależna od gatunku, zwykle gorzka w smaku. Pędy widełkowato rozgałęzione, kruche. Pąki często bezłuskowe. Liście blaszkowate, pojedyncze. Blaszka wąskoeliptyczna do lancetowatej, zwężająca się u podstawy (języczkowata), całobrzega, błyszcząco (ciemno)zielona, skórzasta, gruba i sztywna, obustronnie naga. Ustawienie: naprzeciwległe, siedzące. Okres występowania: cały rok (rośliny zimozielone). Kwiaty rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jedno- lub dwupiennie, owadopylne, zebrane w rozwidleniach pędów w grupy po kilka sztuk. Pojedyncze kwiaty drobne i niepozorne, w przybliżeniu kuliste, o średnicy 1-3mm, zielonkawożółte do żółtawych. Okres kwitnienia: w zależności od gatunku od zimy do wiosny. Owoce i nasiona. Małe, kuliste, przeważnie półprzeźroczyste jagody zawierające po jednym do kilku mięsistych nasion. Ze względu na dużą lepkość miąższu, łatwo przyklejają się do gałęzi drzew. Ich kolor zależy od gatunku i odmiany; najczęściej jest on biały (np. V. album subsp. album), rzadziej żółty (np. V. album subsp. austriacum), pomarańczowy lub czerwony (V. cruciatum). Owoce są bardzo soczyste i chętnie zjadane przez ptaki, które w ten sposób roznoszą nasiona. Dla ludzi są mocno trujące! Okres dojrzewania owoców: późna jesień do wczesnej zimy. █ Miękkie i mięsiste nasiona jemioły nie posiadają okrywy. Tak naprawdę to one stanowią właściwe owoce - w każdym z nich znajduje się bowiem 1-3 zarodków. █ Ptaki odgrywają kluczową rolę w rozmnażaniu jemioły. Ponieważ rośliny te rosną wyłącznie w koronach drzew, ich nasiona muszą być przetransportowane na gałęzie. Ptaki są praktycznie jedynym środkiem zapewniającym taki transport (ornitochoria). Owoce jemioły pospolitej są ważnym źródłem pożywienia dla ptaków (szczególnie jemiołuszek) w trudnym dla nich okresie zimowym. Drewno. Patrz jemioła pospolita.